Freesytle Rap Nedir? Nasıl Yapılır? İncelikleri

Freestyle Rap Nedir?

            Freestyle'ın Türkçe karşılığı serbest stildir. İki rapçinin karşı karşıya gelip beat eşliğinde veya acapella olarak doğaçlama atışmasıdır. Mcler arasında üstünlük kurma mücadelesinden doğabileceği gibi yalnızca eğlence amaçlı da yapılabilir. Ana tema rakip rapçiden daha iyi rhyme yaparak onunla bir nevi sözlü dövüş yapmak, söylenen sözlerle yerin dibine sokmaktır.

             Doğaçlama söz kavgasında rapten hiçbirşey kaybedilmez; kafiyeden ve flowdan taviz verilmez. İki rapçi arasında kazanan kişi kalabalığın tepkisine göre belirlenir. Hangisi sözleriyle ortalığı daha çok sallarsa freestyle atışmasının galibi olur.

Freestyle Rap Nasıl Yapılır?

            Siyahi kardeşlerim, freestyle yapmak kolay değildir. Yetenek ister ve herkes çıkıp atışmaya cesaret edemez çünkü söyleyeceğin sözleri o anda tasarlayıp kafiyeye oturtman gerekir. Aynı zamanda karşıdaki kişiye cevap olacak kafiyeli sözler de söylenmeli ki bu çok kısa zaman diliminde düşünüp flowu kaçırmadan harekete geçmek demek.

             Yetenek ve zeka istediği konusunda hepimizin hemfikir olduğunu düşünüyorum. Ancak şu da bir gerçek; hiçkimse anasının karnında usta freestyler olarak doğmuyor. "Bunu herkes yapabilir mi?" Bu sorunun cevabı içinizde saklı zenciler. Freestyle, heykeltraşlık veya boksörlük gibi sabırla ve azimle çalışmayı gerektirir. İnanmak başarmanın yarısıdır. Kendinize gerçekten güveniyorsanız, sabırlıysanız, aylarınızı yıllarınızı feda etmeye hazırsanız sürekli çalışarak kendinizi geliştirebilirsiniz. Bu işe yeni başladığınızda -süper yetenekli değilseniz- ağzınızdan arka arkaya iki tane mantıklı cümle çıkmayacaktır. Ama bu yeteneksiz olduğunuz anlamına gelmez. Bugün freestyleda adını duyurmuş her mcnin rape yıllarını verdiğini unutmayın.

            7 maddeyle freestyle nasıl yapılır görelim.

            1. Freestyle'ı Anlayın

            Bol bol freestyle videoları izleyin. Bununla hem kendi gözlemlerinizle nasıl yapıldığı hakkında bizzat ustalarını izleyerek fikir edineceksiniz, hem de dikkatli bir şekilde dinlediğinizde işin matematiğini çözmeye başlayacaksınız. Öncelikle başrolünü Eminem'in üstlendiği "8 Mil" filmini izlemenizi kesinlikle tavsiye ediyorum. Film, Eminem'in ünlü olmadan önceki bir döneminde katıldığı freestyle turnuvasını konu alıyor. Hayatından bazı kesitlerin de olduğu bu filmi izlemeden geçmeyin derim.

             Evinizin yakınlarında veya şehirinizde düzenlenen küçük çaplı sokak atışmaları var mı diye takip edin. Eğer varsa izlemeye gidebilirsiniz. Yerinde öğrenilen bilgi diğer tüm yöntemlerden daha etkilidir. Ayrıca yurtdışında olduğu gibi ülkemizde de underground camiasınca düzenen büyük çaplı freestyle turnuvaları var. "Devrap" ve "Freestyle Fighters" videolarını izleyebilirsiniz. Sevdiğiniz mcler de katılmışsa onların nasıl atıştığını izlemek size ilham ve güç verecektir.

            2. Kafiye Yapmayı Öğrenin

            Rap müziğin doğasında kulağa hitabet yatıyor. Buradaki kafiyeden kastımız doğal olarak "Bonzai, adamı bozzayi" gibisinden saçma uydurmalar değil, Türkçe'yi doğru kullanırken uyaklar dışında asonans yaparak kafiye. Rapin vuruşlarına ayak uydurmak ve flowu kaçırmamak için rap şarkıları yazarak yavaştan tarzınızı oluşturmanız lazım. Vuruşların üzerine yazdığınız planlı sözlerin yerini hiçbir doğaçlama tutamaz. Bu yüzden bol bol yazarak hem kafiye haznenizin temelini atın, hem de bunları beate okuyup flow hakimiyeti kazanın. Yazdıklarınız ve okuduklarınız, kulağa daha hoş gelmeye başladıktan sonra freestyle için hazır hissedebilirsiniz. Eğer rap şarkısı nasıl yazılır bilmiyorsanız " aliterasyon" ve "asonans" kavramlarını araştırıp birkaç rap şarkısının üzerinde bunları görmeye çalışın. Nasıl yapmanız gerektiği hakkında fikirler, kısa süre içinde kafanızda oluşmaya başlayacaktır.

            3.Basitten Başlayın

            Artık yazdıklarınız sayesinde tecrübe edindiniz... Rapin nasıl yapıldığını anlıyorsunuz, rhyme hazneniz gelişti ve flow hakimiyeti kazanmaya başladınız. Bir beat bulun. Youtube'da bolca ücretsiz beat bulabilirsiniz. Kolay bir ritim seçin ve aklınıza geldiği gibi okumaya başlayın. Sadece sözlerin ritimlerin üzerinde kayıp gittiğini hayal edin, kendinizi beatin kollarına bırakın ve kafiyeleriniz ne kadar saçma olursa olsun flowu bırakmayın. Ritim basit olabilir, sözleriniz 2. sınıf çocuğu seviyesinde olabilir, fakat ne olursa olsun sakın duraksamayın ve freeestyle'ı olabildiğince uzun bir şekilde devam ettirin. Başlangıçta dediğiniz şeylerin "Yüzkarası benliğinden irin ve kan koklasın / Senin c4 yoldadır benim rhyme atom bombası" gibi kompleks cümleler olmasına gerek yok. "Şimdi şansı zorladın... Fazla yormadım... olmadın... yani kolpasın.." gibi basit olabileceği gibi sadece kafiyelerden oluşan bir verse de olabilir. Zamanla gelişeceksiniz ve bu dönemlerı hatırlayıp gülmek istiyorsanız sözlerinize takılmadan olabildiğince uzun süre devam ettirmeye çalışın.

            4.Flowu Bırakmayın

            Flowu elden bırakmamak gerçekten çok önemli. Free atarken düşünmek, yapmanız gereken en son şey. Kendinizi aptal gibi hissettirecek rhymelar yapmış olabilirsiniz, herkes hata yapar. Hatta belki de yaptığınız şey kafiye bile değildir. Yine de bırakmayın. Aklınıza hiçbirşey gelmemiştir, zırvalamışsınızdır, alakasız şeylerden bahsediyor olabilirsiniz, yine de bırakmayın. Anlamsız sözler söylemiş olabilirsiniz, hatta belki kendinizi disslemişsinizdir. Ne olursa olsun, üzerinde durmayın ve akışı kaybetmeden devam edin. Eğer bir hata yaparsanız, panik yapmayın. Devamında gelen barda onu düzeltmeye çalışın ve flowu sımsıkı tutun, akışınızı asla kesmeyin. Örneğin Eminem bir Freestyle'ında şöyle diyor:

"I take a beat and loop it,

I take a beat and choop it,

Choop it? What does that mean?

I don't know but I got fat jeans on,

And I already said that,

I don't know where my head's at,"

Türkçe karşılığı:

"Bir beat aldım ve onu örüyorum

Bir beat aldım ve onu choopluyorum ( İngilizcede choop diye bir kelime yoktur)

Chooplamak? Bu da ne demek?

Bilmiyorum fakat bol pantolonlarım var,

Ve çoktandır şunu derim,

Kafamın nerede olduğunu bilmiyorum,"

            Bir diğer kurtarma yolu da dolgu cümleleridir. "Mic elimde kavradım", "Anla derim artık", "Ben yorulmam" Tıkandığınızda veya aklınıza hiçbir şey gelmediğinde dolgu cümlemizi kullanarak zaman kazanabilir ve barın sonunda zekice birşeyler söyleyebilirsiniz. Bu yöntem Amerika'da çokça kullanılan bir yöntemdir ve freestyle'ın inceliklerinden birisidir. Kendinize has bir dolgu cümleniz olsun.

            Örnek vermek gerekirse, diyelim ki "İşte şimdi dinleyin" bizim dolgu cümlemiz. Rakibimizle atışıyoruz, bir an aklımıza hiçbir şey gelmedi. Dolgu cümlemizi kullanıp zaman kazanarak durumdan şu şekilde sıyrılabiliriz:

"İşte şimdi dinleyin! Kulaklarınız bende olsun,/ Raple uğraşma sen de bence git ve evde otur,/ Yo, İstersen içecek de ısmarlarım,/ Bakma öyle masumca, senden bize kız kalmadı(!) (Alaycı bir şekilde)"

            5. Kafiyeyi Vaktinden Önce Hazırlayın

            Bu kural, freestyle rap savaşlarındaki en büyük numaradır. Freestyle şehrinin kaldırım taşı diyebiliriz. İlk barı nasıl bitireceğinize karar verdiğiniz an zihninizi ikinci barın kafiyesini bulmak için bir yarışa sokun. Diyelim ki ilk barımız "Kafiyemin soğuk yanı bi giyotine benzer," anında ikinci barı tamamlayacak uyumlu bir kelime düşünmelisiniz. Kafiye seçenekleri şuna benzesin:

semsert

yerden

engel

pergel

Merkel

Birisini seçip diğer barı onunla tamamlayın. "Pergel" kelimesini seçelim. Devamında söyleyeceğiniz şey şuna benzeyebilir:

"Kafiyemin soğuk yanı bi giyotine benzer, Bence seni çizmek için yeterli bir pergel"

Ya da "yerden" kelimesini seçelim, şöyle diyebilirsiniz:

"Kafiyemin soğuk yanı bi giyotine benzer, Vurdum inkar etti fakat kalkamıyor yerden"

Freestyle etkinliğinde asıl numara gördüğünüz gibi kafiyeyi zamanı gelmeden zihninizde canlandırıp olması gereken yere koymaktır. Bu pek kolay değil farkındayım ama pratik yaptıkça hızlanacaksınız yeter ki disiplinli olup her gün çalışın.

            6.Okur-Yazar Olun

            Her gün okumak ve  akşam da masaya oturup şarkılar yazmak free için tek başına yeterli olmasa da sadece bunun bile ortaya fark koyacak kadar gelişiminize katkısı olacaktır. Kitap okumanın faydalarına girmeye gerek yok diye düşünüyorum ama kısaca bahsetmek gerekirse odaklanmayı geliştirmesiyle, kelime haznenizi büyütmesiyle, yaratıcılığınıza katkılarıyla hafife alınamayacak kadar önemli bir aktivite.  Yazmaya gelince, her gün yazıp sürekli birbiriyle alakalı kafiyeleri dizip farklı cümlelerle her defasında birbirine bağladığınızı düşünün. Kafanızın içinde kafiyeleri birbirine bağlayan bir örümcek ağı oluştuğunda siz daha birinci cümlenizi bitirmeden dilinizin ucuna ikinci bir rhyme gelecektir ve tek yapmanız gereken ikinci cümlenizi mantıklı bir şekilde tamamlamak olacaktır. Ayrıca aynı kafiyelere farklı farklı zekice cümleler yazmak, o kafiyeler üzerinde hakimiyetinizi artıracak, bir nevi antrenman yapmış olacaksınız. Yazdığınız şarkılarda da kolay kafiyeler yerine zor kafiyeleri tercih ederseniz free esnasında bunları kullanmanız punchlara etkileyicilik katacaktır.

            7. Etrafınızdaki Nesnelerle İlgili Rap Yapın

            Bunu hem free battle esnasında hem de kendi kendinize freestyle çalışırken yapabilirsiniz. Banyoda mısınız? Sabunla ilgili rap yapın. Yolda yürüyorsanız sokak lambalarını rapinize katın. Yolda yürürken kırmızı bir araba çekti diyelim. Hemen rhyme yapmaya başlayın:

            "Araba gördüm kırmızıydı şehre kattı renk

            Şekli kanıma nüfüs etti Çin nüfusuna denk"

            Bunu yaparak kendi kendinize yardımcı olacaksınız. Her anı değerlendirmek gelişiminize yapabileceğiniz en büyük iyiliktir.

            Bunu freestyle atışmalarında nasıl uygulayacağımıza gelirsek şu cümle anlatmak için yeterli olur sanıyorum: "Bir dövüş esnasında insanları etkileyecek şey, dövüşenin sıradan bir sol direk atmasından ziyade sol tarafındaki sandalyeyi alıp rakibinin kafasına geçirmesi olacaktır." Karşınızdakini baştan aşağı süzün, etrafa bakın nesneleri tarayın, ve rapinizde kullanabileceğiniz ne varsa acımadan kullanın. Karşınızdakinin kıyafetleri, hareketleri, saçı, seyircinin tepkisi, ortam... Her şeyi kullanabilirsiniz yeter ki o an etrafa farklı gözle bakmayı öğrenin. Örneğin atışmada kafasındaki capi farkedip:

            "Sahnedeyiz kapalı mekan neden kafanda cap?

            Nedeni açık miğfer bulamayan bi zavallısın net"

demek gibi.

            Bu 7 madde hem atışmalarda kendinizi geliştirmenizi sağlayacak, buna eminim dostlarım. Yeter ki içinizde fedakarlık yapabilecek kadar sevgi olsun. Freestyle tecrübelerini paylaşmak isteyenler yoruma yazarak yeni başlayan arkadaşlara yardımcı olabilirler, böylece yardımlaşarak Türkçe Rap'i daha ileriye götürebiliriz. Zihniniz açık olsun dostlarım.